مقدمه
اختلالات التهابی پوست مانند اگزما (Dermatitis) و پسوریازیس (Psoriasis) از شایعترین مشکلات پوستی هستند که میلیونها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهند. این بیماریها علاوه بر تأثیرات فیزیکی، میتوانند کیفیت زندگی بیماران را کاهش دهند و نیازمند مدیریت دقیق و مراقبتهای پوستی مناسب هستند.
اگزما (Eczema)
اگزما یک اختلال التهابی مزمن پوست است که با خارش، خشکی و التهاب پوست همراه است. شایعترین انواع آن شامل اگزمای آتوپیک، درماتیت تماسی و درماتیت سبورئیک میشوند.
علل اگزما چندعاملی هستند:
ژنتیک: افراد دارای سابقه خانوادگی آلرژی و آسم، بیشتر مستعد اگزما هستند.
اختلال در سد پوستی: کاهش تولید فیلگرین و اختلال در عملکرد سد پوست باعث از دست رفتن رطوبت و تحریک پذیری پوست میشود.
عوامل محیطی: تماس با مواد حساسیتزا، آلایندهها و تغییرات دما.
سیستم ایمنی: پاسخهای ایمنی بیش از حد به محرکهای محیطی.
علائم
خشکی و پوستهریزی پوست
خارش شدید، به ویژه شبها
التهاب، قرمزی و تورم پوست
تشکیل تاولهای کوچک در برخی انواع حاد
ضخیم شدن و تغییر رنگ پوست در طول زمان (لایکنیزیشن)
درمان و مراقبت
مرطوبکنندهها: حفظ رطوبت پوست برای جلوگیری از تحریک
کرمها و پمادهای ضد التهاب: مانند کورتیکواستروئیدهای موضعی و کرمهای حاوی ترکیبات گیاهی ترمیمکننده
اجتناب از عوامل تحریککننده: مواد شوینده قوی، صابونهای عطری و تماس با آلرژنها
داروهای سیستمیک در موارد شدید: شامل ایمونوساپرسیوها و داروهای بیولوژیک تحت نظر پزشک
پسوریازیس (Psoriasis)
پسوریازیس یک بیماری مزمن خودایمنی است که باعث تکثیر سریع سلولهای پوست و تشکیل پلاکهای ضخیم، قرمز و پوستهدار میشود. شایعترین نوع آن پسوریازیس پلاکی است.
علل اصلی شامل:
ژنتیک: سابقه خانوادگی در بروز پسوریازیس نقش دارد.
اختلال در سیستم ایمنی: فعال شدن بیش از حد لنفوسیتهای T باعث التهاب و تکثیر سریع کراتینوسیتها میشود.
عوامل محرک: استرس، عفونتها، مصرف برخی داروها (مانند بتابلوکرها) و مصرف الکل.
علائم
پلاکهای قرمز و پوستهدار روی پوست
خارش و سوزش در نواحی مبتلا
ضخیم شدن پوست و ایجاد ترکهای دردناک
در برخی موارد، مشکلات ناخنها مانند فرورفتگی یا تغییر رنگ
درمان و مراقبت
داروهای موضعی: شامل کورتیکواستروئیدها، آنترالین، ویتامین D موضعی و ترکیبات ترمیمکننده پوست
نوردرمانی: درمان با نور UV تحت نظر متخصص
داروهای سیستمیک و بیولوژیک: در موارد شدید و مقاوم
مراقبتهای پوستی: استفاده از مرطوبکنندهها، اجتناب از تحریک پوست و مدیریت استرس
توجهات مشترک برای مدیریت اگزما و پسوریازیس
حفظ رطوبت پوست با کرمها و پمادهای مناسب
استفاده از محصولات گیاهی با خواص ضد التهاب و ترمیمکننده، مانند عصاره سنتلا آسیاتیکا
اجتناب از مواد تحریککننده و شویندههای قوی
کنترل استرس و سبک زندگی سالم
پیگیری منظم با متخصص پوست برای درمانهای مناسب
✔️اگزما و پسوریازیس بیماریهای مزمن پوستی هستند که نیازمند مدیریت طولانیمدت و مراقبت دقیق پوست میباشند. استفاده از ترکیبات ترمیمکننده و مرطوبکننده، همراه با درمانهای دارویی و تغییر سبک زندگی، میتواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و علائم بیماری را کاهش دهد.